Zwierzęta w górach – jak zachować się przy spotkaniu
Porady

Zwierzęta w górach – jak zachować się przy spotkaniu

Natalia Tkacz / 21 kwietnia 2021

Jeśli kochasz górskie wędrówki z pewnością możesz przywołać w pamięci choć jedno, spotkanie z dziką zwierzyną. Jakie zwierzęta można spotkać w górach? Być może był to ciekawski, tłuściutki świstak, zwinna kozica lub krwiożercza owca, która z dzikim zapamiętaniem ganiała Cię po wysokogórskim pastwisku i ewidentnie miała na Ciebie chrapkę? Znasz takie historie?

My, ludzie w górach, jesteśmy jedynie gośćmi, więc aby zostać miło zapamiętanym i nie narażać się na niebezpieczeństwa, warto stosować się do podstawowych zasad między-gatunkowego savoir-vivre. Co zrobić, kiedy na obranym przez Ciebie szlaku pojawiają się zwierzęta żyjące w górach?

W tym wpisie znajdziesz kilka podstawowych zasad bezpieczeństwa.

Zwierzęta w górach – jak się zachować

Na szlaku możesz spotkać liczne gatunki dzikich zwierząt. Te, które występują w Tatrach, bliżej poznasz w jednym z naszych poprzednich, zwierzęcych wpisów – tutaj. Niezależnie od tego, co nocami opowiadali przy ognisku starsi koledzy na obozie, większość dzikich zwierząt górskich boi się Ciebie bardziej, niż Ty ich. Okazuje się bowiem, że watahy wilków nie polują na ludzi, a niedźwiedzie nie marynują zbłąkanych wędrowców w sosie jagodowym.

Sprawy mają się jednak inaczej wtedy, gdy cichutko wędrujesz sobie pod wiatr i za zakrętem spotykasz na swojej drodze jedno z dzikich zwierząt albo gdy wędrujesz szlakiem i napotykasz stado wypasających się, wielkich jak stodoły krów. Co robić w takiej sytuacji?

krowy w górach
Zwierzęta, które możesz spotkać w górach to nie tylko dzicy mieszkańcy gór. (fot. Salewa)

1. Jeśli to możliwe, omiń zwierzęta szerokim łukiem, tym większym, jeśli mają młode. Czy to kozice, sarny, czy owce na hali, obchodź je w możliwie jak największej odległości, poruszając się bokiem i zerkając, czy nie zaczynają zachowywać się niespokojnie. Staraj się nie odwracać do nich plecami, ani nie wykonywać gwałtownych ruchów, które górskie zwierzęta mogą zinterpretować jako próbę ataku.

2. Zdjęcia rób z bezpiecznej odległości. Choćby na Twojej drodze stanął sam jelonek Bambi nie podchodź, aby zrobić sobie z nim zdjęcie. Za krzakiem może żerować bowiem jego mama, którą będziesz musiał poprosić o zgodę na udostępnienie wizerunku małego oseska. To z kolei może skończyć się dla Ciebie ugryzieniem, poturbowaniem albo złapaniem jednej z chorób odzwierzęcych, na które, niekiedy, cierpią zwierzęta w górach. Jeśli masz ochotę na pamiątkową fotografię zrób ją z dużej odległości i czym prędzej (ale nie biegiem) oddal się od swojego dzikiego modela/modelki.

świstaki dolomity
Szanuj dzikość! Nie ingeruj w naturalne środowisko i nie zbliżaj się nawet do zwierząt, które nie powinny być dla ciebie zagrożeniem. (fot. Salewa)

3. Nie dokarmiaj! Jeśli naprawdę chcesz pomóc dzikim zwierzętom, po prostu zostaw je w spokoju, aby mogły żyć po swojemu. Nie przyzwyczajaj ich do łatwych kąsków, ponieważ zaburza to ich naturalne instynkty. Dodatkowo, pożywienie spożywane przez ludzi nie zawsze jest odpowiednie dla górskich zwierząt i może powodować u nich poważne problemy zdrowotne. Nie karm zwierząt bezpośrednio, ani nie zostawiaj im resztek na szlaku, czy w śmietniku. Może to zwabić nie tylko świstaki, ale także niedźwiedzie oraz wilki, a ich raczej nie chcemy spotkać na swojej drodze.

4. Poruszaj się wyłącznie po wyznaczonych szlakach oraz biwakuj w miejscach do tego przeznaczonych. Trasy ,,ludzkie” nie są preferowane przez zwierzęta w polskich górach, chyba, że potrzebują je przekroczyć na przykład przy poszukiwaniu pożywienia. Miejsca poza szlakami to bezpieczny azyl dla górskiej fauny. Nie spaceruj tam, jako nieproszony gość.

5. Psa prowadź zawsze na smyczy, oczywiście w miejscach, w których z pupilem możesz spacerować. Listę psio-przyjaznych parków narodowych w Polsce możesz znaleźć w jednym z moich poprzednich wpisów – tutaj. Pamiętaj, że dla niektórych zwierząt (owiec, krów, kozic) Twój ukochany pies może jawić się jako naturalny wróg i drapieżnik. Przestraszone mogą Was zaatakować pierwsze, szczególnie, jeśli mają młode. Prowadź psa na krótkiej smyczy i staraj się iść w jak największej odległości od zwierzyny. Jeśli rozjuszona krowa zaatakuje, spuść psa ze smyczy – pupil ma wtedy większą szansę na ucieczkę, a Ty na uniknięcie poturbowania.

zwierzęta w górach
Wszystkie zwierzęta chronią swoje młode. Respektuj to i nie zbliżaj się nawet do tych, które są oswojone przez człowieka. (fot. Michiel Annaert, Unsplash)

Pies biegający samopas może również zwabić do Ciebie rozjuszone bydło lub drapieżniki, takie jak wilki czy niedźwiedzie. Scenariusz jest następujący: piesek odnajduje żerującego niedźwiadka, obszczekuje go, po czym zadowolony przybiega do Ciebie, a za nim… rozwścieczony miś. Nie pozwól również, aby Twój pies załatwiał się daleko poza szlakiem, a odchody zawsze zbieraj i wyrzucaj do kosza (lub zapakuj szczelnie i zabierz ze sobą). Zwierzęta w górach polskich i za granicą mają bowiem swoje terytoria, które Twój pupil, poprzez znakowanie terenu może zaburzyć.

6. Puste opakowania po żywności zabieraj zawsze ze sobą. Jak pisałam wcześniej, wabią one do miejsc biwakowych oraz na szlaki zwierzynę, która w normalnych okolicznościach omija turystyczne trakty szerokim łukiem. Co więcej, zjadane śmieci, plastik, puszki mogą być dla zwierząt zabójcze.

O czym jeszcze warto pamiętać, aby zachowywać się w górach jak odpowiedzialny turysta? Czy geo-tagi mogą być niebezpieczne dla górskich zwierząt? W tym wpisie znajdziesz 10 zasad, którymi warto kierować się na szlaku.

Zwierzęta górskie – co zrobić, gdy robi się niebezpiecznie?

Zwierzęta żyjące dziko z zasady boją się ludzi i nie szukają z nimi bliskiego kontaktu. Jest wręcz przeciwnie. Co jednak w sytuacji, kiedy próbujesz ominąć kozicę, a ona zdaje się za Tobą podążać? Co zrobić, kiedy spotkasz powarkującego psa pasterskiego lub lochę z młodymi?

Nadrzędna zasada jest następująca: absolutnie nie krzywdź, jeśli nie ma takiej konieczności. Czasami dzikie zwierzę może podejść do Ciebie, kierując się zwykłą ciekawością i próbując rozpoznać, z kim w ogóle ma do czynienia. Takie zachowanie nie musi od razu oznaczać próby ataku. Niedźwiedź, który staje na tylnych łapach zazwyczaj próbuje po prostu zobaczyć, kto nadchodzi, niedźwiadki mają bowiem dość słaby wzrok.

niedźwiedzie słowacja
Spotkanie z niedźwiedziem budzi zawsze lęk. Pamiętaj, że ucieczka to nie jest dobry pomysł. Niedźwiedzie to świetni sprinterzy. (fot. Marco Secchi, Unsplash)

Kiedy zwierzę zrobi w Twoim kierunku kilka kroków nie stosuj automatycznie przemocy – nie rzucaj od razu kamieniami, nie wymachuj agresywnie kijem. Możesz zwierzaka bez potrzeby zranić lub rozjuszyć, co może skończyć się prawdziwym atakiem w Twoim kierunku. Pamiętaj, zwierzęta górskie pod ochroną to długa lista gatunków. Zakładam, że nie chcesz mieć na sumieniu jednego z zagrożonych wyginięciem osobników.

Co zatem możesz zrobić?

1. Daj się poznać jako człowiek. Jeśli zwierzę zbliża się do Ciebie nie panikuj, ale zacznij przemawiać do niego spokojnym głosem. To często wystarczy, abyś został zakwalifikowany do gatunku ludzkiego, potencjalnie nieszkodliwego. Tak samo przemawiaj w przypadku spotkania z wilkiem lub niedźwiedziem. Człowiek nie widnieje w ich naturalnym menu, więc jest spora szansa, że stracą Tobą zainteresowanie.

2. Nie wykonuj gwałtownych ruchów, nie szukaj kontaktu wzrokowego i nie odwracaj się do zwierzęcia plecami. Powolnym ruchem możesz zdjąć plecak turystyczny i trzymając go przed sobą, potraktować jak tarczę. Spokojnie przemawiając wycofuj się, krok za krokiem zwiększając dystans pomiędzy Tobą, a górskim zwierzęciem. Nie biegnij – w niektórych zwierzętach drapieżnych może to obudzić instynkt łowiecki.

Analogicznie postępuj w przypadku spotkania z psem pasterskim. On zwykle próbuje jedynie wypełniać swoje obowiązki, czyli bronić stada. Jeśli owce lub krowy przechodzą, w bezruchu poczekaj aż Cię miną. Jeśli stoją w miejscu, a pies pasterski próbuje Cię odstraszyć postaraj się znaleźć inną trasę i w bezpiecznej odległości omiń stado.

wypas owiec w pieninach
Stado w Pieninach. Omijaj stada w dużej odległości, by nie narażać się psom pasterskim.
(fot. Jerzy Górecki, Pixabay)

3. Jeśli zwierzę nie odpuszcza i naprawdę szykuje się do ataku: udaj, że podnosisz z ziemi kamienie, a następnie nimi rzucasz. To czasami wystarczy, żeby odstraszyć zwierzęta (szczególnie psy pasterskie). Jeśli to nie pomaga zacznij rzucać w zwierzę kamieniami lub bronić się wykorzystując kijki trekkingowe lub inne, znalezione w trawie. Wydawaj głośne dźwięki i staraj się zwiększać odległość pomiędzy sobą a zwierzęciem.

Pomoce w odstraszaniu atakujących zwierząt są może być broń hukowa lub gaz na zwierzęta. Takie akcesoria są dość powszechne w niektórych, górskich rejonach Kanady lub USA, gdzie licznie występują niedźwiedzie, jednak możesz mieć je przy sobie również w polskich górach.

 

Idąc w gości zawsze warto poznać zasady, panujące na terenie naszych gospodarzy. Mam nadzieję, że ten wpis pozwoli Ci pewniej wędrować po szlakach, a spotkane zwierzęta w górach polskich i za granicą, będą wywoływać u Ciebie jedynie miłe wspomnienia.

Spodobał Ci się ten artykuł? Podziel się nim:
Zobacz również:

Możliwość komentowania została wyłączona.